چهارشنبه هفته گذشته در نخستین روز از برگزاری رزمایش بزرگ پیامبر اعظم9، نیروی دریایی سپاه اقدام به استفاده از مدل ناوهواپیمابر نیمیتز آمریکا به عنوان هدف، کرده و آن را با شلیک موشک‌های متعدد مورد اصابت قرار داد و سپس، نیروهای ویژه دریایی سپاه، با اجرای عملیات هلی‌برن، وارد ناو شده و آن را به طور کامل تسخیر کردند.

این، برای اولین بار بود که ایران و به خصوص سپاه اقدام به استفاده از مدل یک ناو هواپیمابر به عنوان هدف کرده و آن را منهدم کرد. این اقدام سپاه بازتاب بسیار زیادی در محافل مختلف خبری در سطح جهان داشت.

اما در این باره، برخی از قشرهایی که غالبا اطلاعات کمی از حوزه‌های نظامی داشتند، سوالاتی را در شبکه‌های اجتماعی و محافل دیگر درباره انهدام مدل ناوهواپیمابر آمریکایی مطرح کردند.

در این گزارش، از میان چندین سوال و ابهام مطرح شده، به 3 سوال اصلی و کلیدی پاسخ داده می‌شود تا روشن شود که ماهیت اقدام سپاه در هدف قرار دادن مدل ناوهواپیمابر آمریکایی چه بوده و چه اتفاقی افتاده است.

*** سوال اول: مدل ناوی که هدف قرار گرفت، سامانه دفاعی نداشت که از خود دفاع کند، لذا به راحتی هدف قرار گرفته و منهدم شد؟

— پاسخ: این سوال، سوال خوبی است اما با دقت بیشتر در سوال، مشخص می‌شود که کسانی که این سوال در ذهن‌شان متبادر شده است، احتمالا در مورد ناوهای هواپیمابر اطلاعات کمی دارند.

طبق اطلاعات منتشر شده، هر ناو هواپیمابر حدود 12 سامانه دفاعی دارد که شاید مشهورترین این سامانه‌ها عبارت باشند از سامانه موشکی اسپارو، سامانه موشکی ریم یا همان استاندارد و سامانه فالانکس که حالا از هر کدام از این سامانه‌ها شاید 2 یا چهار مدل روی ناو نصب باشد.

در رزمایش اخیر، سپاه پاسدران نشان داد که می‌تواند به راحتی در حدود 20 دقیقه 400 راکت 107 میلیمتری، حدود 12 موشک کروز ضدکشتی نصر و چند فروندموشک بالستیک خلیج فارس و فاتح به سوی هدف پرتاب کند.

قضاوت را به مخاطب واگذار می‌کنیم، فرض بر وقوع چنین اتفاقی در خلیج فارس (درگیری نظامی ایران و آمریکا)، آیا ناوهای هواپیمابر آمریکا که شاید بهترین‌شان نیمیتز باشد، قادر است در 20 دقیقه با 12 یا حتی 20 سامانه دفاعی، در مقابل همین تعداد موشک و راکت ایستادگی کند؟

حالا، فرض را بر این بگذاریم که قایق‌ها به علت بُعد مسافت، نتوانند در میدان نبرد حضور پیدا کنند و 400 راکت در مرحله نخست درگیری به سوی ناو شلیک نشود، اما ناوهواپیمابر آمریکایی با حدود 12 سامانه دفاعی (که فقط برخی از آنها ضدموشک هستند)، در مقابل شلیک حجم انبوه موشک‌های کروز قدرتمندی همچون یاعلی، نصربصیر، غدیر، قادر، نور و . . .، یا شلیک همان 50 فروند موشک بالستیک خلیج فارس که پس از رزمایش در همان محل رژه رفتند، می‌تواند مقاومت کند؟ اگر بیش از 50 موشک خلیج فارس به طور همزمان به سوی ناو شلیک شد، ناو چه دفاعی می‌تواند از خود داشته باشد؟

بهتر است، این نکته برای همه روشن شود که ناوهای هواپیمابر از چند رادار کنترل آتش، رادار مسیریابی (جهت یابی)، رادارهای شناسایی و چند رادار دیگر برخوردار است. اگر فقط یک موشک به برج مراقبت ناو برخورد کند، قطعا در وهله اول رادارهای کنترل آتش و رادار مسیریابی ناو منهدم خواهد شد و این به معنای نقص بسیار اساسی در هدایت موشک‌ها و حتی نقص در ادامه حرکت ناو است.

با این وجود، فرض را بر این بگذاریم که موشکی به برج ناو برخورد نکند، اما فقط یک موشک به باند پرواز روی ناو اصابت کند، آیا می‌دانید در این صورت چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

در وهله اول، دیگر بلند شدن هیچ جنگنده‌ای از روی ناو امکان‌پذیر نخواهد بود و همه‌ی حدود 70 فروند جنگنده روی عرشه، هدف مناسبی برای موشک‌های بعدی هستند. در وهله دوم، با اصابت اولین موشک، آتش‌سوزی گسترده‌ای روی ناو رخ خواهد داد که خاموش کردن آن بسیار مشکل و وقت‌گیر است همانند اتفاقی که در سال 1969 رخ داد و یک انفجار کوچک روی ناوهواپیمابر یو اس اس اینترپرایز باعت خسارات بسیار سنگینی برای آمریکا شد.

در این حادثه یک راکت با “سرجنگی 60 کیلویی” براساس یک اشتباه روی عرشه ناو منفجر شد که همین انفجار کوچک منجر به مرگ 27 نفر و زخمی شدن نزدیک به 314 نفر و از بین رفتن حدود 15 جنگنده شد.

حالا در ذیل، نام، وزن سرجنگی و برد تعدادی از موشک‌های بالستیک ضدکشتی ایرانی را ببینید؛ قضاوت با خودتان که برخورد “فقط یک موشک” با سرجنگی 650 کیلویی به ناوهواپیمابر، چه بلایی سرش می‌آورد:

(ایران به غیر از موشک‌های بالستیک ضدکشتی، تعداد زیادی موشک کروز رادارگریز از جمله، یاعلی، نور، قادر، نصر، کوثر . . . در بردهای متنوع و وضعیت‌های شلیک متفاوت، در اختیار دارد که بیان جزئیات آنها در این مجال نمی‌گنجد)

طرز کار موشک‌های بالستیک این گونه است که موشک چند ثانیه پس از شلیک از جو زمین خارج شده و به محض رسیدن به بالای سر هدف، مجددا وارد جو شده و روی ناو فرود می‌آید. در زمانی که موشک وارد جو زمین شده و از بالای سر ناو، روی آن فرود می‌آید، چیزی در حدود 4 ماخ سرعت دارد و قطعا در عرض یک یا 2 ثانیه، ناوهواپیمابر هیچ فرصتی برای دفاع از خود در برابر موشک‌هایی که زیر 5 متر خطا دارند، نخواهد داشت.

*** سوال دوم: چرا ناوهواپیمابر علی‌رغم اصابت 400 راکت، حدود 12 موشک کروز و موشک بالستیک ضدکشتی، غرق نشد؟

— پاسخ: نکته اول درباره این سوال، این است که اصولا ساخت سازه‌ای که بتواند روی آب باقی بماند و علی رغم اصابت نزدیک به 420 راکت و موشک (کروز و ضدکشتی)، غرق نشود، اثبات می‌کند که سپاه پاسدران توانایی ساخت ناوهای هواپیمابر را دارد ولی طبق اعلام مسئولان، ایران فعلا نیازی به ساخت چنین ناوهایی ندارد. از این رو، این خود یک ویژگی مثبت بسیار بزرگ است.

درباره غرق نشدن ناو، نکته اساسی این است که کسی شاید در جهان ادعای غرق کردن ناوهای هواپیمابر را مطرح نکرده باشد بلکه آنچه که بارها اعلام شده (از سوی مقامات نظامی ایران)، این است که “ما توان انهدام ناوهای هواپیمابر را داریم” و این انهدام اصلا به معنای غرق کردن نیست ولی ممکن است در نهایت منجر به غرق شدن هم بشود.

پاسخ دیگر اینکه، در 15 دقیقه، پس از اصابت تعداد زیادی از موشک‌های بالستیک، کروز و راکت به ناو، قطعا آن ناوهواپیمابر دیگر قادر به ادامه کار نخواهد بود، چرا که این اصابت‌ها به کشته شدن حداقل 2 هزار نفر از 4 هزار یا 6 هزار نفر پرسنل مستقر در ناو خواهد شد، علاوه بر این، ناو قطعا گرفتار آتش‌‌سوزی مهیبی خواهد شد که با انفجار بخش‌های دیگر ناو از جمله جنگنده‌ها، مخازن سوخت و یا حتی مهمات‌ داخل ناو، این آتش سوزی به طور کامل ناو را دربر خواهد گرفت.

به طور مثال، اخیرا یکی از فرماندهان نیروی دریایی ارتش آمریکا طی سخنانی گفته که، “ما را از شر باروت در داخل ناو نجات دهید، چون ناوهای آمریکا انبار مهمات از جمله موشک و راکت هستند و اصابت هر موشک خارجی باعث می‌شود انبار مهمات در داخل ناو منفجر شود.” این نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها هم می‌دانند که ناوهای هواپیمابرشان، هدف مناسبی برای سپاه است.

*** سوال سوم: بدنه مدل ناوی که در رزمایش سپاه به عنوان هدف، مورد اصابت تعداد بالایی از موشک‌ها و راکت‌ها قرار گرفت، بسیار ضعیف بود و قطعا ناوهای هواپیمابر بدنه سخت‌تری دارند؟

— پاسخ: پس از ارائه پاسخ‌ به 2 سوال قبلی، پاسخ به این سوال دیگر شاید خیلی سخت نباشد.

بدنه مدل ناوی که مورد اصابت موشک‌ها و راکت‌ها قرار گرفت آنقدر ضخیم و سخت بود که به غیر از بخش کمی از جلوی ناو، بخش‌های دیگر بدنه آسیب چندانی ندید ولی با اینکه هیچ تجهیزاتی روی آن نبود، دچار اتش سوزی گسترده شد. این نشان می‌دهد که ناو از بدنه بسیار محکمی ساخته شده و آلیاژ به کار رفته در بدنه نیز، سطح مقاومت بالایی داشته است.

البته طبق اعلام فرمانده نیروی دریایی سپاه، این ناو هواپیمابر طوری ساخته شده که در قبال حملات متعدد غرق نشود و سپاه بتواند در رزمایش‌های بعدی هم از آن استفاده کند.

** نتیجه‌گیری:

مدل ناو هواپیمابر آمریکایی در رزمایش پیامبر اعظم 9، فقط توسط موشک‌ها، راکت‌ها و تجهیزاتی هدف قرار گرفت که رونمایی شده بودند و حتی بخش‌ زیادی از تجهیزات موجود و رونمایی شده در کشور، مانند جنگنده‌ها، پهپادهای رزمی، بالگردهای مسلح به موشک کروز و راکت، قایق‌های پرنده و . . . هم به میدان نبرد وارد نشدند.

آن عده از افرادی که معتقدند نزدیک شدن به ناوهای هواپیمابر سخت است، بهتر است بدانند که پهپادهای رزمی و شناسایی سپاه، تاکنون بارها با حضور در بالای ناوهای هواپیمابر آمریکایی، اقدام به شناسایی این ناوها کرده‌اند که در مشهورترین نمونه، در همایش فرماندهان سپاه در مشهد مقدس، یک پهپاد سپاه با حضور در بالای سر ناوهواپیمابر آمریکایی که در خلیج فارس حضور یافته بود، به طور زنده از ناو فیلم ارسال کرده و در همایش سپاه، این فیلم به طور زنده پخش شد. نکته جالب اینکه تا پایان ماموریت پهپاد، رادارهای فوق پیشرفته آمریکایی حتی متوجه حضور پهپاد سپاه هم نشدند، چه برسد که بخواهند با آن مقابله کنند.

ناو هواپیمابر آمریکا/ تصویر از فیلمی گرفته شده که پهپاد سپاه ارسال کرده است

نکته دیگر اینکه، از آنجایی که آمریکا 11 ناو هواپیمابر در اختیار دارد و شاید سر جمع، حدود 50 هزار نظامی و پرسنل خدماتی روی این ناوها باشند و این نشان می‌دهد که ناوهای هواپیمابر در استراتژی نظامی آمریکا چقدر مهم هستند لذا، انهدام یک یا دو فروند از این ناوها و کشته شدن حدود 5 هزار نفر از نظامیان مستقر در ناو آن هم در حدود 15 الی 20 دقیقه در خلیج فارس، بسیار برای آمریکایی‌ها گران تمام خواهد شد.

موشک عجیب و البته ناشناسی که سپاه در رزمایش رونمایی کرد (گزارش مربوطه)

در پایان، نظر مخاطبان را به سخنان سردار سلامی جانشین فرمانده کل سپاه در رزمایش پیامبر اعظم جلب می‌کنیم؛ “امروز بخشی از توان نیروی دریایی سپاه که قابل آشکار شدن و انتشار بود به نمایش درآمد؛ ما توانمندی‌هایی در اختیار داریم که تا صحنه عمل پوشیده و غیر آشکار است و تنها در صحنه عمل آنها را به میدان می‌آوریم.”

*** گزارش از حسین دلیریان