کُفویّت زمینه و بستری است که در زندگی مشترک و ازدواج ، جایگاه‌ها را حفظ می‌کند. اوّلین گام در تربیت فرزندان این است که وقتی دختر و پسر می‌خواهند همسر انتخاب کنند، باید به تربیت فرزندشان هم توجّه داشته باشند.
دختر و پسرهایی که می‌خواهند با هم ازدواج کنند باید بدانند که آن‌ها قرار است، پدر و مادرهای فرزندان آینده باشند؛ بنابراین باید با آگاهی و دقت نظر این انتخاب خود را انجام دهند.
در عرصة تربیت کودکان، آن تربیت‌هایی موفّق هستند که مرد و زن در جایگاه خود بر اساس همان نگرش دینی و اسلامی قرار گرفته‌اند و در نتیجه بچّه‌ها هم در جایگاه خود قرار دارند. ملاک های انتخاب همسر مناسب و به اصطلاح «هَم‌کُفْوْ»( ham kofv ) به عنوان اولین گام تربیت فرزندان موضوع این پرونده است.
دینداری در ازدواج مهم ترین نکته
دینداری در اعمال، گفتار، اخلاق و رفتار انسان تأثیر می‌گذارد. زن و مردی که دیندار باشند می‌توانند محیط تربیتی مناسبی را برای فرزندانشان فراهم کنند. معمولاً کار امروز فرزند، نتیجةگناهان گذشتة پدر و مادر است.
در تاریخ آمده است که روزی مردم شهر به در خانهٔ یک پدر آگاه و دانشمند، شکایتی بردند و گفتند: پسر تو با سوزن‌های بزرگ لحاف دوزی مشک‌های ما را سوراخ کرده است. وقتی این پدر فکر کرد متوجّه شد که مادر این فرزند در دوران بارداری با سوزنی به انار مردم زده است؛ و کار امروز کودک، نتیجهٔ گناه آن روز مادر بوده است.
در روایت آمده است که همسر نادان انتخاب نکنید؛ چراکه انسان‌های نادان، انسان‌های کم اندیش هستند و خوب تفکّر نمی‌کنند. ملاک دانایی انسان‌ها، به این است که بتوانند از فکرشان در مسیر زندگی به خوبی استفاده کنند.
اخلاق در ازدواج چرا مهم است؟
پیامبر گرامی اسلام تاکید بر اخلاق انسان ها دارند؛ چراکه اخلاق فرایندی است که در زندگی می‌تواند محیط سالمی را فراهم کند. آدم هایی که بد اخلاق هستند؛ البته نه به معنای تند خو بلکه بد اخلاقی به معنای عام؛ یعنی کسی که لجبازی می‌کند، تندی می‌کند یا دروغ می گوید؛ شایستگی همسری را ندارد.
اگر افراد در انتخاب دختر و پسر، به سلامت اخلاقیِ طرف مقابل توجّه نداشته باشند، بستری آلوده برای تربیت فرزندانشان فراهم می‌کنند که در آن بستر نمی‌توانند فرزندان را خوب تربیت کنند..
دانایی (ملاک های انتخاب همسر)
در روایت آمده است که همسر نادان انتخاب نکنید؛ چراکه انسان‌های نادان، انسان‌های کم اندیش هستند و خوب تفکّر نمی‌کنند.
ملاک دانایی انسان‌ها، به این است که بتوانند از فکرشان در مسیر زندگی به خوبی استفاده کنند. اگر دختر و پسر در مسیر انتخاب خود به این ملاک توجّه نداشته باشند، منجر می‌شود که آن بستر تربیتی ایجاد نشود.
دانایی و عاقل بودن انسان در توانایی حل مسائل است؛ که به آن هوش می گویند. اگر این هوشمندی با پیشینهٔ دینداری و اخلاق باشد؛ قدرت حلّ مسئله در زندگی زیاد خواهد شد.
به عنوان مثال اگر کودکی در محیط خانه پرخاشگری کند، پدر و مادر نادان، با تنبیه بدنی این پرخاشگری فرزند را حل می‌کنند؛ ولی انسان هوشمند و متفکّر می‌اندیشد که علّت این پرخاشگری فرزندش چیست و به حل کردن دلایل پرخاشگری می‌پردازد.
هوشمندی پدر و مادر در زندگی، که از آن تعبیر به قدرت حل مسئله می‌شود، می‌تواند خیلی از مسائل مربوط به تربیت فرزندان را در مسیر ایده آلی قرار دهد؛ مثلاً پدر به جای این که به فرزند خود تندی کند، تفکّر می‌کند که عامل این رفتار فرزند چه بوده است.
لازم به ذکر است که اختلافِ هوش و توانایی‌های حلّ مسئله در زن و مرد نباید خیلی زیاد باشد؛ یعنی مردان یا زنانی که از لحاظ توانایی ذهنی خیلی بالا هستند و قدرت حلّ مسئلهٔ بالایی دارند، با پایین تر از حدّ خود ازدواج نکنند و تناسب بین زن و مرد حفظ شود. عدم یکسان بودن هوش در زندگی به زن و مرد آسیب می‌رساند، به خصوص در تربیت فرزندان.
تناسب فرهنگی ( معیارهای انتخاب همسر )
نکتة بعدی در انتخاب همسر، تناسب فرهنگی والدین است. ما در سرزمینی زندگی می‌کنیم که اقوام مختلف در آن وجود دارد. فرهنگ‌های مختلف و آداب و رسوم خاصّی نیز در آن حاکم است و در هر منطقه خرده فرهنگ‌هایی وجود دارد که نمی‌توانیم نسبت به آن‌ها بی‌توجّه باشیم.
گاهی اوقات اگر این فرهنگ‌ها یا خرده فرهنگ‌های متضاد در محیط یک خانواده جمع شود، ممکن است منجر به این شود که بستر لازم و مناسب برای فرزندان فراهم نشود؛ زیرا این اختلاف فرهنگ‌ها باعث درگیری ذهنی بین والدین می‌شود.
امروزه ما در مراکز مشاوره می‌بینیم که گاهی اوقات این اختلاف فرهنگ‌ها سالیان سال ذهن پدر و مادرها را در زندگی به خود درگیر کرده است؛ مثلاً پدر می‌خواهد آداب و رسوم مادر را تغییر بدهد و او هم می‌خواهد در رفتار همسرش تغییر ایجاد کند.
البته منظور ما این نیست که حتماً باید با غیر هم فرهنگ مان ازدواج کنیم؛ بلکه آن چیزی که مدّ نظر است این است که باید با شناخت کامل این اتّفاق بیفتد؛ چراکه اصل در ازدواج، شناخت زوجین نسبت به یکدیگر است.
اگر جوانان به این نکته توجّه نکنند، به فرزندان خود در آینده آسیب وارد کرده‌اند. بنابراین، این امربه عنوان یکی از ملاک‌های مهمّی است که باید در هنگام ازدواج به آن توجّه کرد.
امروزه ما در مراکز مشاوره می بینیم که گاهی اوقات این اختلاف فرهنگ ها سالیان سال ذهن پدر و مادرها را در زندگی به خود درگیر کرده است؛ مثلاً پدر می خواهد آداب و رسوم مادر را تغییر بدهد و او هم می خواهد در رفتار همسرش تغییر ایجاد کند.
تناسب سن (ملاک های انتخاب همسر )
یکی دیگر از این ملاک‌ها، تناسب سنّ دختر و پسری است که می‌خواهند با هم ازدواج کنند. منظور ما از تناسب سنّ طرفین، اختلاف سنّی آن‌ها نیست؛ بلکه منظور ما تناسب از لحاظ درک و فهم آن‌ها می‌باشد.
می‌دانید که تجربیات انسان‌ها اندوخته‌های بزرگی است که به واسطهٔ سن ایجاد می‌شود. سن گاهی اوقات عامل رشد شخصیت افراد و عامل رشد عقلانیت انسان است. لذا وقتی در انتخاب همسر، این تناسب بین سن دو طرف رعایت نمی‌شود، یک سری مشکلات را در زندگی به وجود می‌آورد.
آن چیزی که کارشناسان در قالب پیشنهاد مطرح می‌کنند، که لزوماً هم وحی منزل نیست، این است که حدوداً بین ۳ تا ۵ سال مرد باید بزرگ‌تر از زن باشد. دلیل آن هم این است که معمولاً در دختر خانم‌ها، بلوغ فکری، اجتماعی وعاطفی زودتر اتّفاق می‌افتد و در واقع این مسئله با تفاوت سن جبران می‌شود.
بعضی از کارشناسان معتقدند که در بالای ۲۷ سال، لزوماً نیازی به رعایت این نکته نیست. یعنی اگر این اختلاف سن کم شد یا زن و مرد هم سن بودند، خیلی مهم نیست. چون در آن سن، زن و مرد تقریباً به رشد لازم رسیده‌اند و تناسب عقلی برقرار می‌شود. البته در اینجا نیز آسیب‌ها و مشکلات دیگری ممکن است بوجود آید.
درست است که یکی از ویژگی‌های انتخاب همسر، زیبایی است؛ ولی انسان باید در نگاه خود، یک دیدگاه الهی نیز داشته باشد. همهٔ انسان‌ها زیبا هستند؛ لذا افراد باید در انتخاب خود مقداری، دریچهٔ چشمشان را به طرف مقابل، الهی کند
زیبایی ظاهری ( انتخاب همسر )
ویژگی بعدی که اهمیّتی در تربیت فرزند ندارد، امّا امروزه به عنوان محورِ انتخاب همسر در جوانان، قرار گرفته است؛ زیبایی ظاهری می‌باشد. خدا همهٔ انسان‌ها را زیبا آفریده است و این دریچهٔ چشم ماست که ممکن است بعضی از افراد را نازیبا ببیند.
درست است که یکی از ویژگی‌های انتخاب همسر، زیبایی است؛ ولی انسان باید در نگاه خود، یک دیدگاه الهی نیز داشته باشد. همهٔ انسان‌ها زیبا هستند؛ لذا افراد باید در انتخاب خود مقداری، دریچهٔ چشمشان را به طرف مقابل، الهی کند.
روزی به مجنون گفتند که لیلی خیلی زشت است، چطور عاشق چنین کسی شدی؟! مجنون گفت: «اگر از دریچهٔ چشم من نگاه کنید می‌فهمید که او چقدر زیباست». زیبایی یک ملاک ترجیهی است. کارشناسان معتقدند که نهایت بُرد زیبایی در زندگیِ مشترک، حداکثر ۱۷ ماه وحداقل کمتر از ۶ الی ۷ ماه است.
انسان‌ها با اخلاق، رفتار و اندیشهٔ همدیگر زندگی می‌کنند؛ لذا نکتهٔ مهم تر از زیبایی، خصوصیّات رفتاریِ طرف مقابل می‌باشد. اکثر درخواست‌های طلاق در دادگاه خانواده، به خاطر تفاوت‌های اخلاقی، فرهنگی و اعتقادی زوجین می‌باشد و کمتر طلاقی به دلیل زشت بودن افراد شکل می‌گیرد.
امروزه جوانان با دیدن قیافهٔ طرف مقابل و بدون شناخت باطنی، به اصطلاح عاشق می‌شوند و زیبایی ظاهر را به زیبایی عقل و درک ترجیح می‌دهند. چهره می‌تواند برای انتخاب همسر یک ملاک ترجیهی باشد؛ لذا نباید به عنوان یک ملاک اصلی روی آن خیلی حساب باز کرد.
البته زیبایی در روح و روان طرف مقابل و همچنین فرزندان بی ثأثیر نیست و جوانان در شرایط اخلاقی و دینیِ برابر، باید فرد زیباتر را به عنوان همسر برگزینند. زیبایی شرط استحقاقی است و اگر دختر یا پسری در کنار کمالات دیگر زیبایی هم داشته باشد، باید برای انتخاب در اولویّت قرار گیرد.
تحصیلات متناسب در انتخاب همسر و ازدواج
یکی دیگر از ملاک های انتخاب همسر تحصیلات متناسب بین زن و مرد است؛ البته منظور ما تحصیلات دانشگاهی نیست؛ هرچند اگر اختلاف تحصیلات والدین خیلی زیاد باشد، مثلاً یکی دیپلم داشته باشد و دیگری دکترا گرفته باشد، در مسئله ای مثل تربیتی بی تأثیر نیست؛ ولی آن نکته ای که برای ما خیلی حائز اهمیّت است، این است که لزوماً تحصیلات نمی‌تواند اثر خوب تربیتی را فراهم کند.
یعنی اگر پدر و مادری هر دو تحصیلاتشان مثلاً فوق لیسانس باشد، نمی‌توانیم بگوییم دیگر خیالمان باید راحت باشد و این‌ها قطعاً می‌توانند بستر مناسب تربیتی را در محیط خانه فراهم کنند.
آن چیزی که برای فراهم کردن بستر مناسب تربیتی لازم و مهم است، آگاهی‌های والدین نسبت به زندگی، مهارت‌های زندگی، مهارت‌های همسرداری و مهارت‌های فرزند پروری است. گاهی اوقات می‌بینیم که پدر و مادری با این که سواد زیادی ندارند، ولی آگاهی‌شان نسبت به تربیت، بالاست.
لذا این‌ها می‌توانند بستر خیلی خوبی برای تربیت فرزندان فراهم کنند. در نقطهٔ مقابل این مورد گاهی اوقات پدر و مادرهای تحصیل کرده، آگاهی لازم را ندارند. البته منظور ما این نیست که عموماً آدم‌های تحصیل کرده این گونه‌اند؛ ولی گاهی اوقات ممکن است تحصیلات منجر به این نشود که والدین بتوانند بستر خوب تربیتی را در خانه فراهم کنند.
در یکی از مراجعات، موردی داشتیم که مادری با وجود اینکه تحصیلاتش بالا و در حدّ کارشناسی ارشد بود، امّا وقتی من رفتار او را نسبت به فرزندش دیدم، تعجب کردم.
به عنوان مثال این مادر می‌گفت: فرزند من در خانه خیلی جنب و جوش و شیطنت دارد؛ به همین دلیل من طنابی ۲ متری تهیّه کرده‌ام و یک سر آن را به پای فرزندم بسته‌ام و سر دیگر را هم به ستون خانه، تا او بیشتر از این شعاع نتواند حرکت کند!
بنابراین آن چیزی که در انتخاب همسراهمّیت دارد این است که زن و مرد نسبت به زندگی ومهارت های زندگی، آگاهی خوبی داشته باشند و بدانند که اصلاً نحوهٔ برخوردشان با یکدیگر چه طور باید باشد تا این بستر برای تربیت بهتر فرزندان فراهم شود و وقتی که خداوند به آن‌ها فرزندی هدیه کرد، با فرزندشان چگونه باید رفتار کنند.
پس در ملاک های انتخاب همسر یکی از نکات مهم این است که زن مرد تحصیلات هماهنگی داشته باشند که مرتبط با تربیت فرزندان وبه معنای آگاهی‌های لازم برای تربیت باشد، نه صرفاً عنوان مدرک تحصیلی.
والدین آگاه می‌توانند فرزندان خوبی تربیت کنند و منظور از والدین آگاه، والدین دارای مدرک تحصیلی و یا والدینی بی سواد نیست؛ بلکه مراد والدینی است که نسبت به آموزه‌های تربیتی آگاه هستند و می‌توانند تربیت خوبی را برای فرزندانشان به ارمغان بیاورند.
آخرین ملاک در انتخاب همسر، تناسب اقتصادی بین دو خانواده است؛ اگر دختر از لحاظ اقتصادی وضعیت بهتری نسبت به پسر داشته باشد، بعد ها ممکن است که این مسئله، آسیب تربیتی برای فرزندان ایجاد کند. [/box]
تناسب اقتصادی ( ملاک های انتخاب همسر)
آخرین مورد از ملاک های انتخاب همسر، تناسب اقتصادی بین دو خانواده است؛ اگر دختر از لحاظ اقتصادی وضعیت بهتری نسبت به پسر داشته باشد، بعدها ممکن است که این مسئله، آسیب تربیتی برای فرزندان ایجاد کند.
اگر مرد از لحاظ بنیة اقتصادی، نسبت به خانوادة همسرش خیلی ضعیف‌تر باشد، جایگاه و مقبولیّت خود را پیش همسرش از دست خواهد داد و ممکن است در آینده آسیب تربیتی برای فرزندان ایجاد شود؛ زیرا یکی از ابزارهای حفظ جایگاه مرد، اقتدار مالی است.
دانلود اینفوگرافی (داده نما) ملاک های انتخاب همسر (اندازه بزرگ) حجم 1/5 مگابایت
منبع : سایت متن زندگی
