خیلی‌ها فکر می‌کنند که آنچه به‌عنوان «احکام مسکرات» در توضیح‌المسائل‌ها آمده فقط به مشروبات مست کننده ربط دارد که حکم آن مشخص است و خیلی نیاز به گفتن ندارد اما در این بخش توضیح‌المسائل‌ها، احکام دیگری هم درباره الکل‌ها و معیار نجس‌بودن آنها و همچنین درباره جوشاندن انگور آمده که می‌تواند بسیار مبتلابه باشد و ممکن است شما هم با آن مواجه شده باشید.
قبل از بیان احکام مربوط به این موضوع بد نیست با اصطلاح «خمر» آشنا شوید. خمر در لغت به‌معنای پوشانیدن و پنهان‌کردن است. از آنجا که شراب، قوا و حواس ظاهری و عقل انسان را می‌پوشاند، به آن خمر گفته شده است. اینجا می‌توانید با احکام مربوط به موضوع مشروبات مست کننده، در یک دسته‌بندی مشخص آشنا شوید. در ادامه همراه بنیانا باشید
احکام مسکرات و نجس‌بودن آنها
حکم کلی: 9چیز در اسلام، نجس دانسته شده است که یکی از آنها بنا بر احتیاط واجب، مشروبات مست کننده است؛ به‌عبارت دیگر براساس نظر بسیاری از مراجع تقلید، شراب و هر چیزی که انسان را مست می‌کند، چنانچه به‌خودی خود روان (یا همان مایع) باشد، نجس است.
نکته 1: علاوه بر اینکه خوردن و آشامیدن چیز نجس مثل همین مشروبات مست کننده حرام است، احکام دیگری هم در اسلام برای نجاسات وجود دارد؛ مثلا خرید و فروش نجاسات حرام است، یا نجس‌کردن خط و ورق قرآن حرام است و اگر نجس شود باید فورا آن را آب بکشند، یا اینکه با لباس نجس‌شده نمی‌توان نماز خواند و… . پس یادمان باشد که حرام بودن مشروبات مست کننده ، فقط اختصاص به نوشیدن آنها ندارد بلکه چون جزو نجاسات محسوب می‌شوند احکام دیگری هم در مورد آنها وجود دارد.
نکته 2: اگر ماده مست‌کننده از مایعات نباشد، مانند بنگ و حشیش و با مخلوط شدن در آب یا مایع دیگر، به‌صورت مایع درآید نجس نیست هرچند استفاده از آن حرام است.
سؤال: آشامیدن نوشیدنی‌هایی که به نام ماءالشعیر وجود دارد، چه حکمی دارد؟
ماءالشعیر طبی، پاک است و خوردن آن اشکال ندارد و با آب‌جو (فقاع) که حرام است فرق دارد.
سؤال: ارائه مشروبات و فروش آن در رستوران چه حکمی دارد؟
حرام است.
سؤال: من در جایی کار میکنم که گاهی اوقات مجبور به سرو مشروبات الکلی هستم. حکم آن چیست؟
جایز نیست.
سؤال: خوردن غذا در اماکن و رستوران‌هایی که در آن مشروبات الکلی هست چه حکمی دارد؟
مانعی ندارد ولی نشستن بر سر سفره‌ای که در آن شراب می‌خورند بنابر احتیاط واجب جایز نیست و چیز خوردن از آن حرام است.
سؤال: آیا خوردن مشروبات مست کننده حتی به میزان ناچیز، نماز را تا 40روز باطل می‌کند؟
منظور از این موضوع که بین مردم رایج شده این است که شرب خمر مانع از قبول نماز و روزه است، نه اینکه با نوشیدن شراب، واجب‌شدن ادای نماز و روزه ساقط و قضای آنها واجب شود یا اینکه لازم باشد هم ادا و هم قضای نماز خوانده شود.
سؤال: گاهی مجالس جشن دسته‌جمعی از طرف استادان یا دانشگاه کشورهای بیگانه برگزار می‌شود و از قبل معلوم است که مشروبات الکلی در آن مجالس وجود دارد. تکلیف شرعی دانشجویانی که قصد شرکت در آن جشن را دارند چیست؟
حضور در مجالسی که در آنها شراب نوشیده می‌شود برای هیچ‌کس جایز نیست. در این محافل شرکت نکنید تا بفهمند که شما به‌علت مسلمان بودن در مجلس شرب خمر شرکت نکرده و مشروب نمی‌خورید.
الکل و انواع آن از نظر نجاسات
حکم کلی: الکل ممکن است انواع و اقسام مختلفی داشته باشد اما به‌طور کلی هر یک از اقسام الکل که مست‌کننده و در اصل مایع باشد، بنا بر احتیاط نجس است.
نکته 1: الکل صنعتی که برای رنگ‌کردن در و میز و صندلی و مانند اینها به‌کار می‌برند اگر انسان نداند از چیزی که مست کننده و روان است درست کرده‌اند، پاک است.
نکته 2: الکل‌ها به 2دسته کلی تقسیم می‌شوند؛ یکی الکلی که از طریق صنایع نفت و پتروشیمی به‌دست می‌آید و دیگر الکلی که از تقطیر بخار شراب، حاصل می‌شود. طبق نظر مشهور فقها به‌نظر می‌رسد که الکل صنعتی را نمی‌توان مصداق «مسکر» دانست هر چند ماده آن، عامل اصلی و مؤثر در مایعات مست‌کننده است و این نه به‌خاطر آن است که به الکل صنعتی مواد سمی و بدبوکننده همچون متانول افزوده‌اند بلکه بدین خاطر است که غلظت الکل به قدری بالاست که بر فرض که مواد افزودنی هم در آن نباشد، باز هم نوشیدن آن به هر مقدار، باعث مسمومیت است. به‌همین دلیل عرفا به این ماده، مسکر اطلاق نمی‌کنند.
سؤال: آیا استفاده از الکل سفید برای ضدعفونی کردن دست و لوازم پزشکی مثل دماسنج و غیرآن به‌خاطر استفاده از آنها در امور پزشکی و درمان توسط پزشک یا تیم پزشکی جایز است؟ الکل سفید همان الکل پزشکی است که قابل نوشیدن هم هست، آیا نماز خواندن با لباسی که یک یا چند قطره از این الکل بر آن ریخته شده، جایز است؟
اگر از الکلی باشد که در اصل مایع نیست، هرچند مست‌کننده هم باشد، محکوم به طهارت است و نماز با لباسی که با این الکل برخورد کرده صحیح است و احتیاجی به تطهیر ندارد. ولی اگر از الکلی باشد که در اصل مایع است و بر حسب تشخیص اهل فن مست‌کننده باشد، بنابر احتیاط نجس است و نماز با بدن یا لباسی که با آن برخورد کرده، نیاز به تطهیر دارد. اما استفاده از آن برای ضدعفونی کردن ادوات پزشکی و مانند آن اشکال ندارد.
سؤال: نوشابه‌های موجود در بازار که بعضی از آنها مانند کوکاکولا و پپسی‌کولا و… در داخل تولید می‌شوند و گفته شده که مواد اصلی آنها از خارج وارد می‌شود و احتمال دارد از الکل در آنها استفاده شده باشد، چه حکمی دارد؟
پاک و حلال است، مگر اینکه مکلف شخصا یقین پیدا کند که آنها با الکل مست‌کننده‌ای که در اصل مایع است مخلوط هستند.
سؤال: آیا خوردن الکل سفید و الکل زرد جایز است؟
خوردن آنها جایز نیست.
سؤال: ادکلن‌هایی که در آن از الکل مست‌کننده استفاده می‌شود چه حکمی دارد؟
استفاده از آنها اشکال ندارد و فرقی بین خارجی و داخلی آن نیست.
انگور و شرایط نجس‌شدن آن
حکم کلی: اگر انگور و آب‌انگور به‌خودی خود جوش بیاید، حرام، ولی نجس نیست مگر آنکه معلوم شود که مست‌کننده است و اگر به‌واسطه پختن جوش بیاید خوردنش حرام است ولی نجس نیست.
نکته 1: آب انگور اگر حرارت ببیند و به‌جوش آید خوردن آن حرام است و اما راه پاک شدن آن این است که بیشتر حرارت ببیند تا دوسوم آن کم شود. پس از این مرحله آن یک‌سوم باقیمانده خوردنش اشکالی ندارد.
نکته 2: غوره انگور که هنوز شیرین نشده، در حکم انگور نیست، بر همین اساس جوشاندن آن اشکال ندارد.
نکته 3: خرما و مویز و کشمش و آب آنها اگر جوش بیایند، پاک و خوردن آنها حلال است.
سؤال: اگر مقداری غوره برای گرفتن آب آن جوشانده شود و همراه آن یک یا چند حبه انگور باشد، آنچه بعد از جوشاندن باقی می‌ماند، حرام است؟
اگر حبه‌های انگور بسیار کم باشد و آب آن در آب غوره مستهلک شود، به‌طوری که آب انگور بر آن صدق نکند، حلال است ولی اگر حبه‌های انگور به تنهایی به وسیله آتش جوشانده شود، خوردن آن حرام است.
گرد آوری توسط : محمد مجد
عالی بود موفق باشید
سلام. پاسخ دهی شما کامل وعالی بود