غربی‌ها در راستای امتیازگیری بیشتر از ایران، عوض کردن جای بدهکار و طلبکار و زمینه‌سازی برای بازگشت بدون هزینه آمریکا به برجام، اتهام‌زنی و مقصرنمایی جمهوری اسلامی ایران را در دستور کار خود قرار داده و غربگرایان داخلی هم بلندگوی آنها در کشور شده‌اند.
در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران بارها بر جدیت خود در مذاکرات وین تاکید و بر اصول اصلی و خطوط قرمز خود پای فشاری کرده است اما آمریکا و اروپا در ادامه تاکتیک‌های روانی و تبلیغاتی خود به‌دنبال اتهام‌زنی و مقصرنمایی ایران در مذاکرت وین هستند.
بیانیه تروئیکای اروپا علیه ایران
قابل تأمل آنکه بلافاصله بعد از ورود «رابرت مالی» به وین و نشست سه کشور اروپایی با نماینده آمریکا، دیپلمات‌های اروپایی تیم مذاکره کننده ایران را عامل اتلاف زمان و مواضع جمهوری اسلامی را ایده‌هایی مغایر با برجام معرفی کردند.
دیپلمات‌های ارشد انگلیس، فرانسه و آلمان پس از دیدار با نماینده آمریکا طی بیانیه‌ای مشترک با نادیده گرفتن نقش مخرب ایالات متحده در شکست برجام ادعا کردند که ایران مانع پیشرفت در مذاکرات احیای مفاد این توافق است!
تروئیکای اروپا در این بیانیه ضمن اتهام‌زنی به جمهوری اسلامی ایران ادعا کردند که پس از آغاز دور جدید مذاکرات، «ما ساعت‌ها تعامل داشته‌ایم و همه هیئت‌ها به ایران فشار آورده‌اند که منطقی باشد. اما تاکنون هنوز نتوانسته‌ایم وارد مذاکرات واقعی شویم. ما در برخورد با مواضع جدید ایران که فراتر از برجام یا مغایر با آن است، زمان گران‌بهایی را از دست می‌دهیم.»
سه کشور اروپایی بدون اشاره به بانیان و مقصران وضعیت کنونی برجام گفتند که «طرح کلی یک توافق جامع و منصفانه که تمام تحریم‌های مرتبط با برجام را حذف می‌کند، در حالی که به نگرانی‌های ما درباره عدم اشاعه می‌پردازد، از تابستان گذشته به وضوح مشخص شده است.»
آنها بر همین اساس رفتار ایران را «ناامیدکننده» عنوان کردند و افزودند: «بدون پیشرفت سریع و با توجه به پیشرفت سریع برنامه هسته‌ای ایران، برجام خیلی زود به پوسته‌ای خالی تبدیل خواهد شد.»
جالینا پورتر، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم دیروز سه‌شنبه در یک کنفرانس خبری در جمع خبرنگاران اعلام کرد «برای قضاوت درباره اینکه رویکرد ایران سازنده‌تر شده است یا نه، هنوز خیلی زود است!»
اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا را بایستی در ادامه مواضع اخیر آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده ارزیابی کرد که در واکنش به توقف گفت‌وگوها گفته بود: «آن چه در دو روز گذشته شاهد بودیم این است که به نظر نمی‌آید که ایران جدیت لازم را برای برداشتن گام‌های ضروری جهت بازگشت به برجام و پایبندی متقابل به تعهدات داشته باشد. به همین دلیل این دور مذاکرات را به پایان رساندیم.»
وزیر خارجه آمریکا دیروز نیز در یک کنفرانس خبری در اندونزی با تکرار ادعاهای گذشته خود گفت: «آمریکا در حال آماده‌سازی گزینه‌های جایگزین در صورت شکست «مذاکرات هسته‌ای» با ایران است!»
واکنش علی باقری به انتشار بیانیه اروپایی‌ها
«علی باقری» مذاکره‌کننده ارشد ایران دیروز سه شنبه به انتشار بیانیه اروپایی‌ها واکنش نشان داد و در توییتی درباره مذاکرات جاری در وین بین ایران و گروه ۱+۴ نوشت: «بعضی بازیگران به جای دیپلماسی واقعی به عادت مقصرنمایی خود پافشاری می‌کنند. ما سریعاً پیشنهادهای‌مان را ارائه کردیم و به نحوی سازنده و منعطف تلاش کردیم تا اختلافات کم شود.»
وی افزود: «دیپلماسی، خیابانی ۲ طرفه است. اگر اراده‌ای برای جبران خطای مقصر باشد، راه برای توافق خوب سریع هموار می‌شود».
جدیت ایران در مذاکرات وین
بیانیه تروئیکای اروپا و اظهارات مقامات آمریکایی مبنی بر عدم جدیت طرف ایرانی در این دور از مذاکرات در حالی مطرح شده که تیم دیپلماسی ایران با ترکیب جدیدی در مذاکرات وین حضور یافته و پیشنهادهای فنی و کارشناسی را به طرف‌های مقابل ارائه داده است.
علاوه بر این، مقامات دیپلماسی کشورمان طی دو هفته گذشته در تمام گفتگوها و رایزنی‌های خود با ابتکار عمل و تعامل سازنده با طرف‌های برجام، مواضع رسمی ایران در مذاکرات که شامل «رفع همه تحریم‌ها»، «راستی‌آزمایی مؤثر» و ضرورت «ارائه تضمین طرف مقابل» بوده است را بارها مطرح و بر عزم و جدیت ایران در این دور از مذاکرات تاکید کرده‌اند.
نکته قابل تأمل آن است که طرف‌های برجام (آمریکا و اروپا) در این دور از مذاکرات هسته‌ای، رفتارهای مخرب و عملیات روانی و فضاسازی رسانه‌ای – که در دولت قبلی آزموده بودند – را دوباره از سر گرفته تا شاید ایران را مجبور کنند که از مواضع خود عقب نشینی کند. از همین‌روست که آنها برای فرسایشی کردن مذاکرات، امتیازگیری بیشتر از ایران، عوض کردن جای بدهکار و طلبکار و زمینه سازی برای بازگشت بدون هزینه آمریکا به برجام، چند گزینه را در دستور کار خود قرار داده‌اند؛
1) اقدامات تبلیغی و حداکثری کردن فشار افکار جهانی علیه ایران
2) تغییر موضع لحظه‌ای و حرکت زیگزاگی در اتاق مذاکره برای حداکثری کردن چانه‌زنی و فشار روانی بر تیم هسته‌ای
3) ادعا و القای شکاف میان ایران، چین و روسیه
4) مقصرنمایی و اتهام‌زنی به جمهوری اسلامی مبنی بر «عدم جدیت» و «غیرسازنده بودن» مواضع و پیشنهادات ایران
5) افزایش تحریم‌ها، تهدید نظامی و برجسته‌سازی گزینه‌های «جایگزین»!
آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها گرچه اقدامات مزبور را در دستور کارخود قرار داده‌اند اما بایستی علاوه بر خودداری از هرگونه تنش‌آفرینی در مسیر مذاکرات وین بدانند که اکنون دولت ایران تغییر کرده و کشور ما با دست پُری که در اختیار دارد (از افزایش ذخایر هسته‌ای تا بهبود وضعیت فروش نفت و رشد صادرات ایران و ….) از موضع قدرت وارد مذاکرات با طرف‌های برجام شده است.
ایران بارها اعلام کرده که از مواضع خود کوتاه نمی‌آید و خواهان لغو همه تحریم‌ها به ویژه تحریم‌های اساسی مانند کاتسا، آیسا، سیسادا و تحریم‌های چرخه دلار (U turn) است؛ علاوه بر آن، بایستی لغو تحریم‌ها مورد راستی‌آزمایی قرار گرفته و طرف‌های مقابل برای عدم تکرار آنچه در دولت ترامپ گذشت، به جمهوری اسلامی ایران تضمین بدهند.
غربگرایان داخلی؛ بلندگوی آمریکا و اروپا
جالب توجه آنکه در این میان رسانه‌های پادوهای داخلی غرب نیز در ادامه ضرب‌الاجل‌سازی برای تهران گزاره‌هایی مانند «اولتیماتوم کشورهای اروپایی درباره سپری شدن زمان»، «دور باطل و بی‌نتیجه مذاکرات» و «محدود بودن وقت» و … را طرح و برجسته کرده و در تلاشند با معرفی مطالبات و مواضع ایران به عنوان علت اصلی بی نتیجه و طولانی شدن مذاکرات، توپ شکست احتمالی این دور از مذاکرات را به زمین دولت سیزدهم بیندازند!
شرق در سرمقاله خود تاکید ایران بر «لغو حداکثری تحریم‌ها» را «غیرممکن» و «خارج از توافق ۲۰۱۵» معرفی و «سازوکارهای اقتصادی و دیپلماتیک» را راهی برای رفع نگرانی ایران عنوان می‌کند. این روزنامه زنجیره‌ای «حضور شرکت‌های بزرگ اقتصادی آمریکا در ایران» را جایگزین «اخذ تضمین» می‌داند و در توضیح ساز وکار دیپلماتیک خود می‌نویسد: «در عرصه دیپلماسی باید فتیله تشنج با آمریکا را پایین بکشیم و کوتاه‌ترکردن دیوار بی‌اعتمادی بین دو کشور را در برنامه خود بگنجانیم»!
یک پایگاه خبری هم به نقل از چند فعال سیاسی اصلاح طلب در راستای اعتبارزدایی از «پلن ب» ایران ادعا کرده، در صورت حرکت ایران به سمت اجرای «پلن ب»؛ «اراده‌ای متحد در بین قدرت‌های عضو دائم شورای امنیت برای تحت فشار قرار دادن ایران شکل خواهد گرفت» فعالان اصلاح‌طلب ادعا کرده‌اند که؛ «نمی‌توان افکار عمومی را برای تحمل سختی‌ها توجیه کرد» «ما مولفه‌های قدرت اقتصادی را نداریم و افزایش توان هسته‌ای به تنهایی قدرت نیست»، «احتمال حملات نظامی، سایبری و خرابکاری علیه ایران بالا می‌رود» و اینکه «آمریکا می‌تواند از راه حملات نظامی به هدف خود برسد و برنامه‌ی اتمی ایران را به تعویق بیندازد اما چون هدف اصلی ما لغو تحریم‌ها است ما از طریق بالا بردن سرعت برنامه اتمی نمی‌توانیم به هدف لغو تحریم برسیم».
سدجلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در انگلیس نیز در گفتگو با روزنامه آرمان ملی در راستای طرح «ادعای فرصت سوزی شش ماهه دولت برای احیای برجام» گفته است: «اگر قرار بود طبق آنچه دولت روحانی قصد داشت توافق کند، شما نیز می‌خواهید توافق کنید، پس به چه‌علت 6 ماه زمان را از دست دادید و سبب شدید تا شرایط اقتصادی کشور سخت‌تر شود». همچنین جلال میرزایی، عضو فراکسیون امید مجلس دهم در ادامه استقبال غربگرایان از ایده آمریکایی «توافق موقت»، آن را «ایده‌ای مطلوب» عنوان کرد که به دیپلماسی فرصت خواهد داد و از به بن‌بست کشیده شدن مذاکرات جلوگیری خواهد کرد!
المیادین: اروپایی‌ها سیاست فشار علیه ایران را در پیش گرفته‌اند
به گفته شبکه المیادین کشورهای اروپایی به دلیل پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران، سیاست فشار حداکثری را در پیش گرفته‌اند.
خبرنگار شبکه المیادین در وین، در گزارشی از روند مذاکرات رفع تحریم‌ها در این شهر، گفت که مذاکرات در جریان است و موضع روز گذشته کشورهای اروپایی تأثیری بر آن نگذاشته است. المیادین نوشت که موضع کشورهای اروپایی اعمال فشار بر ایران به دلیل سرعت پیشرفت برنامه هسته‌ای این کشور است. سیاست ایران نیز در وین این است که مذاکرات تا زمانی که گفت‌وگوهای جدی صورت می‌گیرد، ادامه یابد.
خبرنگار المیادین همچنین گفت که دولت آمریکا همزمان با برگزاری مذاکرات به سیاست اعمال تحریم‌های خود ادامه می‌دهد.
مشاور سابق پنتاگون: آمریکا برای بازگشت به برجام هیچ حسن‌نیتی نشان نمی‌دهد
در همین زمینه، «مایک مألوف» افسر و مشاور سابق پنتاگون در گفت‌وگویی تصویری با اشاره به آنچه در وین جریان دارد، گفت: فکر می‌کنم شرایطی که آمریکا بر آن اصرار دارد از برجام و آنچه در توافق اصلی بود، فراتر است. آنها می‌خواهند موشکی‌های ایران و موضوع نیروهای نیابتی آنها را وارد موضوع مذاکرات کنند و اینها چیزهایی نیست که در برجام آمده باشد.
مشاور سابق پنتاگون ادامه داد: در حال حاضر مشکل این است که آمریکا هیچ تحریمی را لغو نکرده و هیچ حسن نیتی را به ایران نشان نداده است. وی تصریح کرد: آمریکا حسن نیت نشان نمی‌دهد چه برسد به اینکه روی توافق جدید کار کند. به نظرم این عدم حسن‌نیت یک مشکل اصلی و جدی است. مألوف گفت: مشکل دیگر آن است که ایرانی‌ها اعتماد ندارند. آنها به برجام پایبند بودند اما با تصمیم ترامپ بی اعتماد شده‌اند وی در پاسخ به اینکه آیا بایدن روی توافق جدیدی کار خواهد کرد، گفت: نه، قبل از اینکه به توافق اصلی بازگردند، خیر! چرا روی توافق دیگری کار شود وقتی آن هم به معنای محدودیت‌های بیشتری است؟
عمان: تأکید ایران بر جدیت در مذاکرات وین موجب خوشبینی است
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان سه‌شنبه در تماس تلفنی با «بدر بن حمد بوسعیدی» وزیر امور خارجه سلطنت عمان ضمن اشاره به روابط مثبت دو کشور و اراده طرفین برای استمرار و گسترش و تحکیم مناسبات دوجانبه وهمکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، سلام رئیس‌جمهور را برای سلطان عمان ابلاغ کرد. وزیر امور خارجه کشورمان همچنین به مذاکرات هسته‌ای اشاره و تاکید کرد جمهوری اسلامی ایران آماده نیل به یک توافق خوب برای بهره‌مندی کامل از مزایای اقتصادی توافق سال 2015 و رفع نگرانی احتمالی طرف مقابل است و برنامه هسته‌ای ایران در ازای لغو تحریم‌ها، متناسب با برجام پیگیری خواهد شد.
وزیرخارجه عمان نیز در این تماس ضمن اشاره به حمایت مسقط از مذاکرات وین، اعلام کرد که تاکید ایران بر جدیت و اهتمام در به نتیجه رسیدن گفت‌وگوها، موجب خوشبینی است و عمان همواره در این زمینه رایزنی می‌کند.
لاوروف: تمام تحریم‌ها باید برداشته شود
حسین امیرعبداللهیان همچنین با «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه در خصوص آخرین وضعیت گفت‌وگوهای وین تبادل نظر نمود.
وزیر امورخارجه در این‌گفت‌وگوی تلفنی ضمن تبیین مواضع ایران، خواستار جدیت هر چه بیشتر طرف غربی و ابتکار عمل طرف‌ها در این مذاکرات شد. وزیر امور خارجه روسیه نیز در این گفتگوی تلفنی با ارزیابی مثبت از سفر معاون وزیر امور خارجه کشورمان به مسکو گفت: در مورد اقداماتی که طرفین باید انجام بدهند و ترتیبات اجرایی آنها در وین هیئت‌های دو کشور در حال همکاری جدی هستند.
به گزارش فارس، لاوروف با اشاره به این که همواره بر این نکته تاکید شده است که تمام تحریم‌های غیر قانونی و مغایر با برجام و قطعنامه 2231 سازمان ملل باید برداشته شود، افزود: همواره تلاش ما بر این بوده است که آمریکایی‌ها تمام قوانین خود را با مقررات برجام و قطعنامه 2231 سازمان ملل هماهنگ‌سازی نمایند. وزیر خارجه روسیه در این گفتگو، سازندگی و خلاقیت دیپلماتیک طرف‌ها همراه با صبر و حوصله برای هماهنگی بیشتر را رمز موفقیت این مرحله از مذاکرات برای طرفین خواند.
واشنگتن‌پست: ایران قوی‌تر از دشمنانی است که آمریکا نتوانست در عراق و افغانستان به آنها غلبه کند
روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست نیز در مطلبی از تصمیم ترامپ در خروج از توافق هسته‌ای به عنوان «فاجعه‌بارترین خطای محاسباتی سیاست خارجی بعد از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳» یاد کرد و نوشت: خروج دونالد ترامپ از برجام به ایران اجازه داده برنامه هسته‌ایش را احیا کند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سال گذشته گزارش داد که میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران ۱۲ برابر مجاز در برجام است. علاوه بر این، ایران ظرفیت غنی‌سازی خودش را اکنون به ۶۰ درصد رسانده است. نگارنده روزنامه واشنگتن‌پست در ادامه به گزینه‌های نظامی ادعایی آمریکا و رژیم صهیونیستی برای بمباران برنامه هسته‌ای ایران اشاره کرده و نوشته او در گذشته چنین اقدامی را اقدامی کم‌ضررتر از هسته‌ای شدن ایران می‌دانسته اما در حال حاضر نظرش عوض شده است.
او می‌نویسد: «ایران، به عنوان کشوری با ۸۵ میلیون نفر جمعیت بسیار بزرگتر و قوی‌تر از دشمنانی است که آمریکا نتوانست در عراق و افغانستان به آنها غلبه کند. ضمن آنکه برنامه هسته‌ای ایران به مراتب پیشرفته‌تر از برنامه‌های هسته‌ای عراق یا سوریه است که اسرائیل در سال‌های ۱۹۸۱ و ۲۰۰۷ آنها را بمباران کرد.»
سردبیر رأی‌الیوم: ایران بزرگ‌ترین برنده مذاکرات وین است
سردبیر روزنامه رأی‌الیوم هم با بررسی چرایی تشدید تهدیدهای نظامی رژیم صهیونیستی علیه ایران، نوشت، برنده اصلی مذاکرات وین چه به موفقیت برسد، چه نرسد، ایران خواهد بود. وی با بیان اینکه «ایران بزرگ‌ترین برنده مذاکرات وین است» نوشت: «ایرانی‌ها اسرائیل را به زانو درمی‌آورند» سردبیر رأی الیوم در این یادداشت نوشت: «ایرانی‌ها چه با آنها توافق داشته باشیم و چه نداشته باشیم، زیرکند. همان طور که برخی از متحدان آمریکا را در خلیج [فارس] وادار کردند برای صلح و آشتی به تهران صف بکشند، اسرائیلی‌ها را در هرگونه جنگ بعدی که آتش آن را شعله‌ور کنند، اگر اساساً بر روی زمین باقی بمانند، به زانو درخواهند آورد و خداوند آگاه‌تر است».
این مقاله چهارشنبه 24 آذر 1400 با کد 232211 در روزنامه کیهان منتشر شده است.
…
