قبله، نماد توحید و جهت و نشانه اسلام و ادیان توحیدی است که ادیان الهی را از دیگر آیین‌ها جدا می‌کند و به عبادت‌های آدمی رنگ خدایی می‌دهد. خداوند برای هر امتی از امت‌های پیشین، قبله مخصوصی تعیین کرده است تا به هنگام نیاز و نیایش، به‌سوی او متوجه شوند و از توجهات انحرافی در امان بمانند.
در ادامه مطلب همراه بنیانا باشید
براساس روایات بنای کعبه به دست حضرت آدم بوده و حضرت ابراهیم(ع) پایه های آن را بالا بردند که همه مسلمانان جهان 5 مرتبه در روز در هنگام نماز رو به جهت کعبه به عنوان قبله می‌ایستند و دور آن طواف می کنند.
این مکان مقدس دارای رمز و رموز بسیار زیادی است که مجال بیان همه آن نیست.یکی از سوالاتی که مطرح می شود این است که آیا از انبیاء الهی کسی در مسجد الحرام و اطراف کعبه مدفون هستند و چند پیامبر الهی دراین مکان به خاک سپرده شده اند؟
پاسخ به این سوالات را در گفت وگویی با حجت الاسلام والمسلمین طباطبایی، کارشناس اماکن مقدسه در مکه و مدینه و کارشناس تاریخ اسلام بررسی کرده ایم.
براساس اخبار و روایات دور تا دور کعبه معظمه پیامبران الهی مدفون هستند اما تعداد آن به طور دقیق مشخص نیست و روایات مختلفی وجود دارد.
یکی از نقاطی که در اطراف خانه خدا از فضیلت بیشتری برخوردار است محدوده ای به نام حجر اسماعیل، فضایی بین رکن عراقی و رکن غربی میان کعبه است که زیر آن محل دفن حضرت هاجر بود و امروزه به حالت نیم دایره مشخص است و زائران در زمان طواف آن را نیز طواف می کنند و نمی توانند وارد این نیم دایره و محدوده شوند.
حجر اسماعیل به عقیده مسلمانان، یادگار زمان حضرت ابراهیم و اسماعیل(ع) و هاجر و محل دفن آن بانوی بزرگوار است. بعد از فوت حضرت هاجر و دفن ایشان در این مکان به خاطر این که مردم روی قبر او پا می گذاشتند حضرت اسماعیل به احترام قبر مادر دیواره ای را برروی قبر بنا کرد تا این که مردم از فاصله دورتری نسبت به خانه خدا، طواف کنند و روی قبر مادرش پا نگذارند.
نقل‌های تاریخی تاریخ‌نگاران مسلمان، حکایت از آن دارد که اسماعیل و مادرش هاجر در همین بخش زندگی می‌کردند. از امام صادق(ع) نقل شده است که “حجر، خانه اسماعیل و محل دفن هاجر و اسماعیل(ع) است.
در باره تعداد انبیاء الهی که در اطراف خانه کعبه مدفون هستند، شاید نتوان به طور دقیق اظهار نظر کرد چون چیزی به طور دقیق ذکر نشده است اما به عنوان مثال براساس روایتی در بحارالانوار” از رکن یمانی تا رکن حجرالاسود در کنار خانه خدا 70 پیامبر و نبی الهی مدفون هستند” همچنین براساس روایتی دیگر از این کتاب ” داخل حجر اسماعیل همان نقطه ای که به صورت نیم دایره در حال حاضر موجود است و زیر ناودان طلای بیت خدا محسوب می شود، 70 پیامبر دیگر از جمله حضرت اسماعیل(ع)، دختران آنحضرت و حضرت هاجر(س) مدفون هستند.
براساس روایتی از واقدی از علمای اهل سنت نیز” از رکن حجرالاسود تا چاه زمزم ومقام ابراهیم و حجر اسماعیل 99 پیامبر الهی دفن شده اند.در روایت دیگری اینگونه نقل شده که حضرت یعقوب(ع) پدر بزرگوار حضرت یوسف(ع) مقابل باب کعبه در منطقه حطیم مدفون شده است.
همچنین بنا به روایت اهل سنت اکثر انبیاء بنی اسرائیل در اطراف خانه خدا دفن شده اند، لذا معلوم می شود که نقطه به نقطه این مکان مقدس مملو از قبور و اجساد مطهر انبیاء الهی است.
در اینجا شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که برخی گروه های افراطی اقدام به شبهه افکنی در قبال شیعیان مبنی بر حرام بودن زیارت قبور ائمه(ع) و بزرگان دینی و شرک دانستن آن برای شیعیان می کنند اشاره کنیم. اکنون که معلوم شد تعداد زیادی از انبیاء الهی در اطراف خانه خدا مدفون هستند این سوال پیش می آید که چگونه خود آنها دور تا دور این مکان طواف می کنند و در جایی که قبور انبیاء الهی است نماز می خوانند؟ چرا آن شرک نیست اما زیارت قبور ائمه(ع) و امامزادگان و …را برای ما شرک می دانند.
شاید پاسخ آنها به این پرسش ما این باشد که چون آنها انبیاء الهی هستند پس زیارت و نماز خواندن در کنار قبور آنان اشکالی ندارد اما باز می پرسیم پس چرا اجازه نمی دهید مسلمانان قبر مطهر پیامبر(ص) را در مدینه زیارت کنند!؟
گفتنى است استحباب نماز در حجر اسماعیل مربوط به غیر از نماز طواف واجب است؛ چه آنکه نماز طواف واجب باید در نزد مقام بجا آورده شود.
شایان ذکر است که زیر ناودان در حجر اسماعیل، یکى از بهترین و با فضیلت ترین مکان ها شمار مى آید وروایات بسیارى در این باره به دست ما رسیده است، از آن جمله روایتى است از حضرت زین العابدین، على بن حسین بن على (علیه السلام) که فرمود:« بهترین مکان استجابت دعا و نیایش، زیر ناودان کعبه است» و نیز حضرت فرمودند: «هرکس در زیر مجرى ناودان کعبه بایستد و دعا کند، خداوند دعا و استغاثه او را استجابت مى کند و گناهان گذشته اش را همانند روز ولادتش پاک مى کند».
در روایتى از نبى مکرم اسلام (صلى الله علیه وآله) آمده است که فرمودند:«ما مِنْ أحد یَدْعُوا تَحْت الْمیزابِ، الاّ استجیب له»، «کسى نیست که در زیر ناودان دعایى کند و خداوند دعاى او را به مرحله استجابت و قبولى نرساند.
منبع : تسنیم