«شب نامه» به مدت ۱۰۰ دقیقه، نام مستند بلندی است که پرده از جاسوسی نوین در حوزه کارآفرینی کشور برمی‌دارد. این مستند به کارگردانی سیدمهدی کرباسی و نویسندگی رضا صادقی و تهیه کنندگی حمیدرضا جعفریان در مرکز مستند سفیرفیلم تولید شد.

 

جدیدترین اثر سفیرفیلم « مستند شب نامه »، روایتی است از پشت پرده اتفاقات شش ماه افشاگری کانال تلگرامی به همین نام که در طی فعالیت خود شبکه جاسوسی که در بین کارآفرینان کشور نفوذ کرده را آشکار می‌کند.

در طی این شش ماه چندین هزار نفر از فعالین اکوسیستم استارت آپی کشور به طور مداوم محتوای منتشر شده در کانال شب نامه را پیگیری می‌کردند و با ادمین این کانال «عرشیا کاظم‌زاده» به طور مستمر مکالمه می‌کردند، درحالیکه از تولید مستند «شب نامه» باخبر نبودند.

 

تیزر مستند شب نامه :

دانلود

فیلمنامه شب نامه نزدیک به ۳۰ بار بازنویسی شد

 مهدی کرباسی (کارگردان شب نامه) می گوید: فیلمنامه این فیلم، فیلمنامه منعطفی بود به طوری که نزدیک به ۳۰ بار بازنویسی شد .برخی از شرکت‌هایی که نامی از آنان در این فیلم برده شده ممکن است نسبت به ساخت این فیلم وارد مباحث حقوقی شوند، اما ما اسنادی در اختیار داریم که می‌توانیم در دفاع از خودمان به آنان استناد کنیم.

 

این کارگردان اضافه کرد: برای اینکه روایت فیلم روان‌تر و سینمایی‌تر شود ما ورود حیدر را به فیلم قدری تغییر دادیم و جلوتر انداختیم.

به گفته کرباسی هنگامی که نسخه راف کات را برخی از مسئولان امنیتی دیدند مصاحبه با سیامک نمازی را مطرح کردند.

 

  « مستند شب نامه » فیلمی هوشمندانه است

جبار آذین، (منتقد سینمایی) با بیان اینکه امیدوارم برنامه سینما روایت، همچنان مستحکم و منسجم با نمایش اینگونه آثار در خدمت به سینما و فرهنگ جامعه کوشا باشد، گفت: مستند «شب نامه» فیلمی هوشیارانه است و روی عناصر ساختار فیلم فکر شده است و چیدمان هوشمندانه‌ای دارد. این فیلم نسبت به فیلم قبلی کارگردان (خوان هشتم) به استانداردهای سینمایی نزدیک‌تر است.

 

وی تصریح کرد: فیلم جست‌وجوگرانه حرکت می‌کند و در این حرکت توانسته است مخاطب را هم با خود همراه کند. ضمن اینکه تعلیق‌ها و گره‌های هوشمندانه‌ای در قسمت‌هایی از اثر قرار داده شده تا همچون یک کار سینمایی بتواند برای مخاطب جذاب باشد.

جبار آذین اظهار داشت: این فیلم آغازگر حرکتی است برای بازگشت به خویشتن و نگاه دقیق‌تر مخاطب به خودش، به جامعه و مسئولان.

 

به گفته وی، این فیلم به دلیل ماهیت افشاگرانه‌اش و با وجودی که دارای ابعاد ملی است، اما هرگز از رسانه ملی پخش نخواهد شد. من در خیلی از محافل شنیدم که علاوه بر تهدیدهایی که نسبت به پخش آن داشتند سعی کردند مانع نمایش این فیلم شوند. واقعاً چه کسانی مانع نمایش این فیلم می‌شوند؟ این فیلم مگر چه چیزی را به ما نشان می‌دهد که برخی‌ها هراس دارند؟! آنانی که مقابل نمایش این اثر ایستاده‌اند بر چه اساس و معیاری این کار را انجام می‌دهند؟

 

آیا جز این است که در عرصه‌های مختلف همسو با کسانی هستند که این فیلم آنان را افشا می‌کند؟ چرا وقتی این فیلم قرار است در حوزه هنری و دانشگاه‌ها نمایش داده شود با یکسری محدودیت‌ها روبه‌رو می‌شود؟! 

 

شما می توانید نسخه دانلود مستند شب نامه در دو حالت ۱ گیگابایتی یا ۳۰۰ مگابایتی از سایت سینما مارکت خرید کنید . همچنین نسخه لوح فشرده این مستند هم از سینما مارکت قابل خریداری است . 

 

 

در ادامه مطلب گفت وگوی روزنامه جوان با کارگردان مستند شب نامه را میخوانیم  

« شب‌نامه » تازه‌ترین اثر مرکز سفیرفیلم عنوان مستندی به کارگردانی سیدمهدی کرباسی است که اعلام نمایش آن در دانشگاه تهران و سپس لغو مجوز نمایش آن ساعتی پیش از آغاز مراسم جنجال‌ساز شد. گفت‌وگوی «جوان» با کارگردان این مستند پیش روی شماست.

مستند شب نامه به لحاظ محتوایی در چه قالبی دسته‌بندی می‌شود؟

 

فضای جست‌وجوگری راوی کار به عنوان شخصیت مؤثر اتفاقات اطراف او و کنشگری این کاراکتر نوعی فضای ژورنالیستی را رقم می‌زند که مستند شب نامه هم در این چارچوب قرار می‌گیرد. در نمونه‌های خارجی بیشتر خبرنگارها به عنوان راوی این مستندها نقش کاراکتر مرکزی را ایفا می‌کنند.

 

ساخت مستندی با این مضامین چه وجه تمایزی با مستندهای دیگر دارد؟

 

پنهان بودن دوربین در برخی پلان‌ها با توجه به اینکه ما با سوژه‌های مختلفی روبه‌رو بودیم، مشکلات خاص خود را داشت. اگر دوربین لو می‌رفت در ادامه کار به مشکل برمی‌خوردیم. ما با عناوین حقیقی بچه‌های دانشجوی کارآفرین اقدام به معرفی خودمان می‌کردیم. البته اسمی از مرکز سفیر نمی‌آوردیم چون می‌دانستیم ممکن است حساسیت‌هایی ایجاد شود.

نگران اینکه دوربین مخفی به لحاظ حقوقی مشکلی برایتان ایجاد کند، نبودید؟

 

ما تجربه این کار را در مستند فاکتور صوری داشتیم اینکه کسی از ما شکایت کند را غیرمحتمل نمی‌دانستیم ولی این اتفاق تا حالا که نیفتاده چون ما قصد مچ‌گیری از کسی نداشتیم و نتیجه این تصاویری که می‌گرفتیم به زیان افراد تمام نمی‌شد.

 

چرا نمایش مستند در دانشگاه تهران با وجود اخذ مجوز لغو شد؟ برخی معتقدند اینها خبرسازی‌هایی برای دامن زدن به جنجال پیرامون مستند بوده است.

 

خیر مجوزهایی که اخذ شده، وجود دارد حتی مسئولان دانشگاه هم ارائه مجوز را تکذیب نکرده‌اند. واقع مطلب این است که مسئولان دانشگاه هیچ کدام فیلم را ندیده بودند و فشارهای خارج از دانشگاه باعث جلوگیری از برگزاری مراسم شد. سالن دانشگاه تهران خیلی بزرگ‌تر از سالن حوزه هنری بود و ما ۳۵۰ نفر رزرو صندلی داشتیم. لغو مراسم باعث شد خیلی‌ها نتوانند فیلم را ببینند.

 

به نظر می‌رسد برخی از مواردی که در مستند مطرح شده می‌تواند نقض شود. برای همین مخاطب ممکن است حق را به طرف مقابل بدهد، آنجا که با آن خانم مدیرعامل گفت‌وگو صورت می‌گیرد و او دلیل وجود پرچم سوئد روی میزش را توضیح می‌دهد. ممکن است مخاطب به او حق بدهد.

 

بله ما هیچ اصراری بر قانع کردن مخاطب نداریم، ما تنها تلاش کردیم با کنار هم قرار دادن مواردی که شائبه برانگیز به نظر می‌رسیدند و البته خودمان در این رابطه اطمینان داشتیم و اسنادی هم ارائه کردیم، اطلاعاتی به بیننده بدهیم که برخی در حال سوءاستفاده از فضای کارآفرینی هستند و جهل افراد نسبت به این مسئله در آینده ممکن است تبعات منفی برای اشخاص داشته باشد.

در واقع ما در مستند شب نامه قصد داریم جامعه را از برخی اتفاقات پشت پرده فضای کارآفرینی مطلع کنیم. ما اعلام کردیم که تشخیص ماجرا بر عهده ما نیست ولی ارتباط‌های مشکوکی وجود دارد که چند و چون آن بر عهده نهادهای امنیتی است. ما امیدواریم که این ارتباط‌های مشکوک وجود نداشته باشد اما قرائن نگران‌کننده‌ای وجود دارد.

 

استارتاپ‌ها امروزه به عنوان فعالیت بخش خصوصی در جهان مطرح است، شاید عده‌ای فکر کنند مستند شب نامه قصد دارد زیرآب استارتاپ‌ها را بزند، در این باره چه نظری دارید؟

 

نه ما ابداً چنین قصدی نداریم، خود سفیرفیلم مرکزی است که در ابتدا به شکل استارتاپ شکل گرفته است، تعدادی از دانشجویان شریف با تعامل با یکدیگر این مجموعه را شکل داده‌اند. مسئله ما بیشتر با تعدادی از افراد است که گویا با اهداف خاصی آگاهانه یا ناآگاهانه در مسیر فعالیت‌هایی قرار گرفته‌اند که راه نفوذ دشمن را باز می‌کند. نگرانی ما از فضای رسانه‌ای است که پیرامون استارتاپ‌هایی که ماهیت خدماتی دارند شکل گرفته و باعث می‌شود گرایش دانشجویان به جای رفتن به سمت استارتاپ‌های علمی و دانش‌محور به این سمت و سو هدایت شود.

 

صورت زیبایی که از استارتاپ‌های خدماتی در برخی رسانه‌ها ارائه می‌شود، می‌تواند برای کشور آسیب‌زا باشد. سوق دادن دانشجوها به سمت استارتاپ‌هایی که دانش‌محور نیستند برای فضای علمی کشور یک تهدید محسوب می‌شود. اینکه دانشجوی شریف به جای کار روی خودروی برقی، روی خدمات‌رسانی انتقال غذا متمرکز شود حتماً نمی‌تواند رویکرد مطلوبی قلمداد شود. قابلیت‌های استارتاپ اگر در مسیر رشد صنایع «های‌تک» قرار بگیرد برای کشور یک فرصت است اما فضای رسانه‌ای که استارتاپ را مدیریت می‌کند کاملاً برخلاف این پیش می‌رود.

پنج سال پیش اگر دانشجوی شریف «کستینگ» راه می‌انداخت صورت خوشی نداشت اما الان کار را به جایی رسانده‌اند که دانشجوی شریف رفتن به این سمت را کسر شأن خود نمی‌داند و این مسئله در کاهش رشد علمی کشور در سال‌های اخیر بی‌تأثیر نبوده است.

 

به لحاظ فرم و ساختار با مستند رو به جلویی مواجهیم اما قبول دارید ۲۰دقیقه ابتدایی مستند جذابیت لازم را ندارد و به عبارتی خوب استارت نمی‌خورد.

 

این ایراد مقداری قابل پذیرش است اما کمی هم از روی ناچاری اتفاق افتاد. قصد داشتیم در کار تغییراتی بدهیم که وقت نشد، برای شخصیت‌پردازی ابتدای مستند مجبور بودیم اینگونه عمل کنیم اما شاید این مسئله را در فضای دیگری رقم می‌زدیم به ما کمک بیشتری می‌کرد ولی به نظرم ۸۰ دقیقه باقی کار به گونه‌ای است که این ایراد را تا حدود زیادی جبران می‌کند، برای مثال سخنان استاد حسین شریعتمداری قدری ضعف و نبود جذابیت ۲۰ دقیقه اول را جبران می‌کند.

 

اما اینطور القا می‌شود که استاد شریعتمداری اطلاعات کافی در این زمینه ندارد و شما قصد دارید هر جور شده از ایشان حرف بکشید.

 

خیر اتفاقاً اگر سرمقاله‌های ایشان را در کیهان مطالعه کرده باشید، متوجه می‌شوید اطلاعات خوبی دارند. مسئله این بود که ما برای ایشان زیاد شناخته شده نبودیم و در مواجهه اول زیاد با ما راحت نیستند اما به ناچار پاسخ‌هایی می‌دهند که شاید برای جوانی که استارتاپ کار می‌کند، زیاد قانع‌کننده نباشد.