هرکس از ماه رمضان جامانده است و حس می‌کند نتوانسته از بخشش خداوند نصیبی ببرد، هنوز روز عرفه را برای جبران، فرصت دارد.
با عرفه می‌شود راه یکساله را به‌جای یک‌ماه در یک روز رفت. تلاش کنید از رمز و راز برکات این روز که به روز نیایش معروف است باخبر شوید تا بتوانید به خوبی از این نعمت بهره‌مند شوید؛ چرا که خداوند خود نشانی این راه را که به بخشش و سعادت منتهی می‌شود به بنده‌هایش داده است و ناامیدی از آن را بزرگ‌ترین گناه می‌داند. اگر دلتان برای بهتر بودن و یک شروع جدید در زندگی معنوی تنگ شده است از فرصت روز عرفه اینگونه بهره‌برداری کنید:
سوار کشتی امام حسین(ع) شوید
یاد امام حسین(ع) با عرفه گره خورده است. چرا؟ وقتی امام‌حسین(ع) دعای عرفه را در صحرای عرفات خواندند به‌جای حرکت به سمت مکه از ترس بی‌احترامی یزید به منطقه امن خانه خدا با ریختن خونشان، به سمت سرزمین کربلا راهی شدند. در روایات مختلفی آمده است که خداوند در روز عرفه، اول به زائران امام‌حسین(ع) نگاه می‌کند و آنها را می‌بخشد و بعد افرادی که در سرزمین عرفات هستند.
با این حال همین خدا هم به ما یاد داده است که اگر آرزوی انجام کار خیری را داشته باشیم از آن گروه حساب می‌شویم. پس روز عرفه وقتی است که اگر در کربلا نیستیم، باید از ته‌دل حسرت و آرزوی آنجا بودن را داشته باشیم. شاید سؤال کنید چرا وصل‌شدن به امام‌حسین(ع) خاصیت درمان روح و رشد معنوی بی‌نظیری به ما می‌دهد و همیشه به این امر توصیه می‌شود؟ روز عرفه زمانی است که اسلام ایشان را به‌عنوان یک الگوی تمام قد بندگی معرفی می‌کند.
داشتن چنین الگویی هدف چطور بندگی کردن، میزان گذشت از خود برای خدا، نحوه تحمل سختی‌ها، ارزش دینداری و… را نشان می‌دهد و استعداد ما را برای رشد معنوی چند برابر می‌کند. وقتی انسان پای دعای عرفه می‌نشیند که امام‌حسین(ع)چطور با وجود آن همه خوبی باز هم به همراه گریه‌های شدید خدا را شکر می‌کند، عذر می‌خواهد و… انتظارش از خودش بیشتر می‌شود.
برای ترقی معنوی در روزی مثل عرفه وقت آن است که انتظارات جدی، روشن و قابل انجامی برای خودتان مشخص کنید و نوع بندگی امام‌حسین(ع) را به‌عنوان یک تلنگر دائمی برای پایبندی به قرارهای خودمانی‌تان به‌کار ببرید.
روزانه شکرگزار باشید
بنده‌های شاکر، راه انس با خدا و یاد او را بهتر از بقیه درک می‌کنند. اینکه به هرچه نگاه کنند رد پای خدا را در آن ببینند و بهانه شکری به آنها بدهد، فرصت‌های لحظه به لحظه‌ای برای یادآوری حضور و حمایت خدا به آنها می‌دهد که در پناه آن رشد معنوی چشمگیری دارند.
دومین برکت شکر، در صاحب ندیدن خودتان است. وقتی فردی در دل اتفاق‌های خوب و در داشته‌هایش فقط خدا را ببیند نه غرورش را، همه‌چیز آماده می‌شود تا بتواند بستری مناسب را برای زندگی و تلاش خود فراهم کند. برای یک شروع خوب در روز نیایش به تقویت روحیه شکرگزاری از خدا و قدردانی از مردم بیشتر فکر کنید.
فردی که پرتوقع نباشد و لطف دیگران را پای وظیفه آنها نگذارد؛ قدردان است و از بیان تشکر و سپاس ترسی ندارد. به عنوان نمونه کوچک شکرگزاری از خدا، تمرین کنید تا خوبی‌های اطرافیانتان را باارزش بدانید و اهل ابراز نکات مثبت به آنان باشید. این قدردانی به‌خود شما هم کمک می‌کند تا با ایجاد انگیزه در مخاطب‌تان به اصلاح عادت‌های ناپسند آنان نیز کمک کنید.
می‌توانید کمی به غریبه‌ها هم فکر کنید مثلا اگر از یک برنامه تلویزیونی درس گرفته‌اید، یک مقاله روزنامه روی شما اثر گذاشته است، یک پله برقی که شهرداری در جایی گذاشته و به شما کمک کرده است و… با آنها تماس بگیرید و برای ادامه روند خوبشان به آنها انگیزه بدهید و به خاطر کمکشان به شما از آنها قدردانی کنید.
قدردانی بزرگ‌ترهای خانه از دیگران به روحیه قناعت و شکر بچه‌ها از تلاش‌های والدین و نعمت‌های خدا هم اثر زیادی می‌گذارد. با این حساب به‌خاطر ارتباط تنگاتنگ اعضای خانواده با هم، خانه شما بهترین محل تمرین شکرگزاری از خدا و قدردانی از بنده‌های خداست.
با دعای روز عرفه با معرفت زندگی کنید
عرفه به معنی شناخت و معرفت است. اگر قرار باشد از بین جمله‌های مختلف دعای عرفه امام‌حسین(ع)، 2جمله را برای همه سال خودتان ذخیره کنید تا شاخص عملکردتان در زندگی باشد می‌توانید درباره این دو فراز دعای عرفه بیشتر از قبل تفکر کنید:
امام‌حسین(ع) یک جمله بسیار زیبا در دعای عرفه دارند. «ما ذا وَجَد مَن فَقدک و ما ذا فَقَد مَن وجدک؛ آن کس که تو را دارد چه ندارد و آن کس که تو را ندارد چه دارد؟» خیلی‌ها به ظاهر چیزی ندارند ولی خدا را دارند و همه عالم را دارند. برای پیشرفت در هر زمینه‌ای که وارد شوید، احساس دارایی و حامی داشتن شرط موفقیت است.
کسی که فکر کند تلاشش ارزش دارد، به نتیجه می‌رسد و امید پیدا می‌کند. کسی که اعتبار دارایی‌های مختلف را یکسان نبیند و بداند چه چیزهایی ارزش دارد و سرمایه واقعی به‌حساب می‌آید خیلی از دلواپسی‌هایش حذف می‌شود. این ضرب‌المثل با خدا باش و پادشاهی کن اشاره به همین تعبیر دعای عرفه دارد.
اگر می‌خواهید با تکیه بر دعای عرفه شناخت بندگی‌تان چندبرابر شود تا سایه آن روی همه زندگی‌تان بماند، به قدرت خدا بیشتر فکر کنید.در هرکجا که هستید دنبال نشانه‌های قدرت خدا بگردید. فهم قدرت خدا که در وجودتان باشد، به‌دنبال آن ضعف و ناتوانی خودتان هم برایتان مصور می‌شود که این نقطه تولد بنده بودن است.
«خدایا چنانم ترسان خودت کن که گویا می‌بینمت و به پرهیزکاری از خویش خوشبختم گردان و به واسطه نافرمانیت بدبختم مکن»
من بدبختم و او خوشبخت. کی من خوشبخت می‌شوم و… این جمله‌ها را زیاد شنیده‌اید یا حتی بیان کرده‌اید! اما وقتی معیارخوشبختی در دسترس نباشد نه می‌توان برای رسیدن به آن تلاش کرد و نه می‌توان در سایه آن تلاش، نشاطی به‌دست آورد. با عیار دعای عرفه ، فردی که بگوید دنیا محضر خداست و همیشه خدا را مراقب خودش بداند یک سرمشق جدی سبک زندگی پیدا کرده است.
با این حساب، بداخلاقی‌ها و بی‌قانونی‌ها به هیچ قیمتی شدنی نیست. دوست داشتن و رحمت خدا مجوز این نمی‌شود که من هر حقی از خدا را نادیده بگیرم به این دلیل که خدا بخشنده است. یعنی مرز در دعای عرفه ، زندگی در حد عشق به خدا و همزمان پروا و ترس از خداست. با این نوع برداشت از دعای امام‌حسین(ع) در روز عرفه ، نگاه به حضور خدا همه جای زندگی‌تان می‌تواند جاری باشد. آن وقت طعم بندگی به جانتان می‌نشیند. درک سختی‌های قیام عاشورا به‌خاطر همین لذتبخش بودن طعم بندگی، برای خانواده و خود ایشان میسر شد.
بچه‌ها را با دعا کردن آشنا کنید
سیره اهل‌بیت(ع) به ما می‌آموزد که بچه‌ها را به دعا دعوت کنیم. برای دعاهای آنها آمین بگوییم و برای دعاهای خودمان بخواهیم تا آمین بگویند؛ درست دعا کردن را به آنها یاد بدهید.
به بچه‌ها بگویید که خداوند دوست دارد آدم‌ها برای هم دعا کنند؛ مثلا برای دوست‌ات دعا کن. یا برای پدر و مادر و خاله و عمو و… با این کار خدا دعای تو را هم مستجاب می‌کند.
به آنها یاد بدهید که دعا در بعضی از مکان‌ها احتمال بیشتری برای استجابت دارد. چون آن مکان و آن زمان برای خداوند خاص است و ارزش بیشتری دارد؛ مثلا در حرم ائمه و امامزاده‌ها و… یا در زمان‌های خاصی مثل لحظات سحر و اذان و… .
نویسنده : فاطمه محمدصالحی
